I have always liked fall most of all. Tôi luôn thích nhất mùa thu.
The crisp air and yellowing leaves remind me of a new school season: a time of excitement and anticipation. We stepped into the old hallways of Cecil Swanson school in the North East of Calgary for the 12th year as a new session of Vietnamese school starts for 2023-2024. I am Canadian born Vietnamese and I often reflected on why I would drive tenaciously every Sunday to bring our children to go through this exercise of learning. I don’t have a guarantee on this investment of time and effort, but somehow, something pushes me to keep on going. Over the past number of years, I have learned the answers to my questions as they have unfolded in my heart and I have grown in clarity and purpose.
Không khí trong lành và những chiếc lá ngã màu vàng làm tôi nhớ đến một mùa tựu trường mới: khoảng thời gian của sự háo hức trông đợi. Chúng tôi bước vào hành lang cũ của trường Cecil Swanson ở phía Đông Bắc Calgary năm thứ 12 khi niên học 2023-2024 của Trường Việt Ngữ bắt đầu. Tôi là người Việt gốc Canada và tôi thường suy ngẫm về lý do sao tôi có thể kiên trì lái xe mỗi trưa Chủ nhật để đưa con mình đến trường. Tôi không có gì đảm bảo cho việc đầu tư thời gian và công sức vào chuyện con mình theo học tiếng Việt ở đây, nhưng bằng cách nào đó, có điều gì đó thúc đẩy tôi tiếp tục. Năm tháng trôi qua và tôi cũng đã tìm được câu trả lời cho những câu hỏi của mình khi chúng tự bộc lộ trong tim tôi.
The other night, I was lying in bed with my second daughter and she confessed to me how she doesn’t feel that she quite fit in. She is actually a third generation Vietnamese and I was taken back by her feelings. How is it possible that she feels the same as I did growing up given the difference in time and space? How is it that she feels not quite Vietnamese enough to be Vietnamese and not quite Canadian enough to fit in with her peers? I all of sudden realized the little version of myself in her and realized the universality of feeling: the human condition of needing to feel connected. It is such a deep need.
Đêm nọ, đang nằm trên giường với con gái thứ hai của mình thì nó tâm sự rằng nó cảm thấy không giống ai hết và hay cảm thấy lẽ loi. Thực ra nó là người gốc Việt thế hệ thứ ba và tôi đã bị cảm xúc của nó đưa về quá khứ của chính mình. Sao nó có thể có những cảm xúc giống như tôi khi nó và tôi lớn lên không cùng thời gian và không gian? Sao nó cũng cảm thấy mình chưa đủ Việt Nam để trở thành người Việt Nam và chưa đủ Canada để hòa nhập với các bạn cùng trang lứa? Tôi đột nhiên nhận ra phiên bản nhỏ bé của mình trong nó và cũng nhận ra rằng con người luôn có nhu cầu được kết nối. Đó là một nhu cầu nằm sâu trong tâm và là điều căn bản cần thiết của mỗi con người.
Our language is our roots which tie us to who we are as individuals. It is our blood and our DNA. I realized that by giving her this gift of language, even if it only takes a bit of hold, this will be the ticket to that human connection that will fulfill that need. That is my hope. It is the door when she sees her grandparents, when she sees her extended relatives and when she travels. I can see her eyes light up and her puff up with pride when she goes to an establishment and is able to communicate a few basic sentences to the servers or owners. I can see the others light up as well and as a smile burst across their face, I know that a secret bridge has connected between them that instills a certain trust and familiarity in both.
Ngôn ngữ là cội nguồn gắn kết chúng ta với nhau và định nghĩa chúng ta là ai. Nó là máu và nhiễm thể DNA của chúng ta. Tôi nhận ra rằng bằng cách trao cho con mình món quà ngôn ngữ này, chỉ cần nó nắm giữ được một chút thôi, thì đó cũng sẽ là chiếc cầu kết nối con người với nhau, thoả mãn được như cầu cơ bản của con người. Đó là hy vọng của tôi. Món quà ngôn ngữ này giúp nó kết nối được với ông bà, họ hàng xa gần của nó và giúp khi nó đi du lịch. Tôi có thể thấy mắt nó sáng lên niềm kiêu hãnh khi có thể giao tiếp một vài câu tiếng Việt cơ bản với người đồng hương của mình. Tôi cũng cảm nhận được sự niềm nở và nụ cười trên khuôn mặt của những người kia. Tôi biết rằng một cây cầu bí mật đã kết nối họ lại với nhau, mang lại sự tin tưởng và quen thuộc cho nhau.
Our language is deep and meaningful. This is the beauty of continual learning. Beyond the basics of learning of nomenclature and grammar, the more I learn about my language, the more I am surprised by the hidden double, triple meanings of a single word, the playful bantering or twisting of sounds and the constant rhyming and poetic alliteration that Vietnamese people so often use. I just love it. I remember growing up knowing people’s names just as their names but learning later on what that name really means, and it adds a whole new depth to the character that their parents wished to bestow on them. Learning the meaning of things leads to understandings and I don’t want this to be lost. Knowledge has infinite dimensions, and the more we bestow upon our children, the richer their lives will be.
Càng học sẽ càng cảm nhận được cái đẹp sâu sắc và đa dạng ý nghĩa của tiếng Việt. Ngoài những điều căn bản về danh pháp và ngữ vựng, càng đi sâu tìm hiểu, tôi càng ngạc nhiên trước sự phong phú của ngôn ngữ Việt, khi hiểu được ý nghĩa tiếng lóng, tiếng láy, nghĩa trắng nghĩa đen của một từ vựng, những âm thanh bỡn cợt hoặc xoắn xuýt vui tươi cũng như những vần điệu thơ ca và biết bao nhiêu câu hò, ca dao, tục ngữ đầy thi vị mà người Việt chúng ta hay sử dụng. Tôi rất là yêu thích tiếng Việt của mình. Nhiều chữ, tên người, và câu ca dao hồi nhỏ tôi chỉ hiểu một mặt thôi. Sau nầy, hiểu thêm chiều sâu ý nghĩa thực sự của các từ ngữ đó, nó tạo thêm một chiều sâu hoàn toàn mới, ý nghĩa mà tổ tiên ta muốn gửi gấm để răn dạy, để dẫn từng bước đi trong cuộc sống hằng ngày. Học hỏi để hiểu biết và tôi không muốn điều này bị mất đi, nếu mất đi thì quá uổng. Kiến thức là vô hạn, chúng ta càng truyền đạt cho con cái mình nhiều bao nhiêu thì cuộc sống của chúng sẽ càng phong phú hơn bấy nhiêu.
Vietnamese school is more than just about language. I found this out sitting on the school opening meeting with the teachers. They are passionate, devoted and loving. You cannot do this job unless you have those qualities. But our culture not only curates this love and passion, it demands it back in the form of respect. This also cannot be lost in the next generation. Engraved in the pages of my daughter’s Vietnamese notebooks are old Vietnamese proverbs with deep, wise reminders for them to respect not only their teachers but also their parents. Why wouldn’t I want my children to learn this? Every time they hear a song, read a verse, talk to a friend, this all contributes to the collection of memories which they store in their soul. And as they navigate their complicated lives going into the demanding global world we live in, they hold on to their roots and are held steadfast in this community of love and support. This is what we are providing them: the foundation for them to launch into their lives.
Trường Việt Ngữ Calgary không đơn thuần chỉ là dạy / học ngôn ngữ. Tôi phát hiện ra điều này trong buổi họp khai giảng với các giáo viên. Họ đam mê, tận tâm và yêu nghề. Bạn không thể làm công việc này trừ khi bạn có những phẩm chất đó. Nhưng nền văn hóa của chúng ta không chỉ nung nấu tình yêu và niềm đam mê này mà còn đòi hỏi được đáp lại dưới hình thức tôn trọng. Điều này cũng không thể bị mai một ở những thế hệ tiếp theo. Khắc sâu trong những trang vở tiếng Việt của con gái tôi là những câu tục ngữ cổ của người Việt với những lời nhắc nhở sâu sắc, khôn ngoan để chúng không chỉ kính trọng thầy cô mà còn cả cha mẹ. Tại sao tôi lại không muốn con tôi học những điều hay lẽ phải này? Mỗi khi chúng nghe một bài hát, đọc một câu thơ, nói chuyện với một người bạn, tất cả đều được lưu lại trong bộ sưu tập những kỷ niệm mà chúng sẽ cất giữ trong tâm hồn mình. Sau này, khi vào đời chúng sẽ bám giữ cội nguồn của mình để có thể vững chắc bước tới trong sự thương yêu và che chở của công đồng. Đây là những gì chúng tôi đang cung cấp cho con cái của mình: nền tảng vững chắc để chúng bước vào cuộc sống.
On the first day of registration, I met this other mom who was coming for the first time with her two children and she seemed to have the same kind of reservations, not knowing what to expect. But when she came to pick up her son, she teared up because he came out of class and started talking in Vietnamese to her right away. When I saw her reaction, I was filled to the brim with warmth and realized that this is our reason. Just a simple watering of our roots. And as they take hold, they strengthen.
Vào ngày đầu ghi danh học, tôi đã gặp một bà mẹ lần đầu tiên đến trường với hai đứa con của mình và cô ấy dường như cũng có cùng thái độ dè dặt, không biết nên mong đợi điều gì. Nhưng khi đến đón con, cô ấy đã rơi nước mắt vì cậu bé vừa ra khỏi lớp đã bắt đầu nói chuyện bằng tiếng Việt với mẹ mình. Khi nhìn thấy phản ứng của cô ấy, tôi cảm thấy ấm áp vô cùng và nhận ra rằng đây chính là hạnh phúc của những người làm cha mẹ. Chỉ đơn giản là tưới nước cho cội rễ của mình. Khi rễ đã bám, cây sẽ vươn lên mạnh mẽ thôi.
This year, we are all brimming with hope and anticipation as we try to refresh and rejuvenate the traditions that have been established in this school of over 30 years. We are proud of our heritage and have a strengthened resolve to continue to provide these opportunities for our children. We are glad to see the new faces as well as the familiar ones and hope that we can continue on this journey of growth together. Welcome to Calgary Vietnamese School: Our strength is in Our Roots.
Năm nay, tất cả chúng tôi trong Ban Chấp Hành Hội Phụ Huynh Học Sinh đều tràn đầy hy vọng và mong đợi rất nhiều vào những cố gắng làm mới và trẻ hóa những truyền thống lâu đời của ngôi trường hơn 30 năm tuổi này. Chúng tôi luôn tự hào về di sản của mình và không ngừng quyết tâm hơn để tiếp tục mang lại những cơ hội này cho con em chúng ta. Chúng tôi rất vui khi được chào đón những gương mặt mới cũng như những gương mặt quen thuộc và hy vọng rằng chúng ta có thể cùng nhau tiếp tục cuộc hành trình vì tương lai của con em chúng ta. Chào mừng đến với Trường Việt Ngữ Calgary: Sức mạnh của chúng ta nằm ở chính Cội nguồn của chúng ta.
Grace Diem My
Edited with help from Thay Nguyen and Co Tuyet
September 2023